* * *
Што такое пастаянства?
Шчасце, смерць ці яшчэ што?
Ці адсутнасць хуліганства,
ці без зносу паліто?
Рух, не важна як – наперад
або скокамі назад –
ёсць жыццём без яснай меры,
без уліку бед і страт.
Шчасце, шчасце, што такое
ў гэтым слове разумець?
Гэта радасць неспакою,
калі хочацца ляцець?
Гэта сон, калі стаміўся,
гэта хлеб, калі знямог?
Гэта вецер, што ўзвіхрыўся
на шляху ад тваіх ног?
* * *
Ты камеліі кветка, і ружа, і бэз...
Не ўяўляю жыцця недзе воддаль і без
гэтых колеру бэзу глыбокіх вачэй,
без усмешкі такой, што дыханню лягчэй,
без адзення, дзе чырвань на фоне начы
пра каханне нязнанае слёзна крычыць.
Чырвань – шчырасць твая ў хуткаплыннай крыві –
забруіцца крыніцаю крэўнай зямлі,
што напоіць, абмые ўсю існасць маю...
Ты – прычал нечаканы майму караблю,
што стаміўся па хвалях бясконца блукаць,
што жадае таемна хоць берагам стаць,
супакоіцца, скончыць вандроўны свой бег
і прымаць, як зямля, і спякоту і снег.
Ты такая, што сцішваеш раптам вятры,
ты паўстала ў праменні сусветнай зары,
побач з сонцам страйнюткая постаць твая –
там, дзе хораша бэз па вясне забуяў,
дзе камелія з ружай чырвоным гараць,
дзе няможна спакойна на месцы стаяць
нават у адпачынку майму караблю,
бо люблю...
я люблю,
я люблю,
я люблю...
* * *
Не драпежнік паказвае іклы,
не цягнік за пагоркам гудзе –
завіруха хрыпата і звыкла
аб сваёй абвяшчае хадзе.
Між дамоў і наўсцяж доўгіх вуліц,
набіраючы хуткасць і спрыт,
калі людзі ў кватэрах паснулі,
завіруха нясецца ў нябыт.
Заўтра ўстануць і скажуць: во дзіва,
свет пад коўдрай зімы не пазнаць!..
Будзе сонца ў сумётах шчасліва
разам з дзеткамі ў снежкі гуляць.
* * *
Гуляць у жыццё не хочацца,
а хочацца проста жыць.
Як дрэва вясновай моцаю
лістотаю затрымціць –
так мару падняцца некалі
над долам апошні раз.
Прасторы нядрэмным лекарам
мне будуць у ранні час.
Насустрач світальнай замяці,
паўзверх трапятлівых дрэў
памкнуся ў бяздумнай радасці
туды, дзе птушыны спеў.
Здзяйсняецца праўда вечная
праменнем, што ў грудзі б’е,
і ластаўкаю над рэчкаю,
і кроплямі на траве.
Маўчу, працінаю позіркам
азёры, лугі, гушчар.
І мроіцца: яркім пробліскам
азорваеш ты абшар.
Зіхоткая і высокая,
шырэйшая за зямлю...
Пад ранішнімі аблокамі
асвечаны ўвесь стаю.
* * *
Што жыццё чалавечае?
Гэта ява ці сон?
Так пытанне сустрэчнае
ставім веку спакон.
Добра жыць без пытальніка,
мерна лямку цягнуць,
бачыць зорку світальную,
ціха ў поўнач заснуць.
Напалам гора дадзена
нам са шчасцем заўжды.
Так жылі нашы прадзеды
праз гады і гады.
Шлях такі, што не збочваеш
ды назад не бяжыш.
І нягоды замоўчваеш,
і пра шчасце маўчыш.
То не радасць бязмежная
і не гора адчай –
то душа наша грэшная
спазнае небакрай.
* * *
Надышлі маразы, наваліліся.
Скрозь акно бледны месяц глядзіць.
І карункі на шыбе сцясніліся,
каб было весялей трохі жыць.
Гэта мудрасць прыроды адвечная –
каб на землі, дзе мала святла,
пасылалася літасць сустрэчная –
срэбна-белая пані Зіма.
Каб зямля не чарнела пад вокнамі,
калі сонца за коўдраю хмар –
завіруха імклівымі скокамі
распаляе сняжысты пажар.
Звечарэла. А ты не заўважыла,
назіраючы замяці бег,
разглядаючы самае важнае –
гэты чысты і радасны снег.
Надышлі маразы, выпрабоўваюць,
а наколькі трывучыя мы?
Лёдам горад паўсонны закоўваюць
– рэчку, вулкі, прыпынкі, дамы.
Спі, раднулечка. Заўтра світальная
белізна цябе ўсю ахіне.
Хай святлее над сінімі хвалямі
цёплы востраў у праведным сне.
* * *
Квітнее даль высокая,
дзе росы на траве.
Табе, блакітнавокая,
прыпевачкі мае.
Ты зорачка гарэзная,
што ззяе над зарой,
калі прырода чэзлая
шчэ ранішняй парой.
Дзе плынь бяжыць глыбокая,
аблокі ў сіняве, –
з табой, блакітнавокая,
дзень сонечны жыве.
Вачэй тваіх праменнасцю
працяты я наскрозь,
яны ў сваёй нязменнасці
адужваюць мароз.
І восень, гразь намоклая
скараюцца, калі
мая блакітнавокая
красуе на зямлі.
Дзе травень, сад у квецені,
дзе дзьмухаўцы ў траве –
там у чаканні лецейка
дзень радасна жыве.
Дзе сонейка высокае
аблашчвае зямлю,
табе, блакітнавокая,
я песеньку пяю.
І дзень ляніва цягнецца
да вечара тады,
калі ад самай раніцы
усмешлівая ты.
* * *
Ёсць дзяўчынка адна,
як з крыніцы вада,
і спакою з ёй не дачакацца –
зведаць існасць яе,
як прайсці па траве,
свежай роснай траве –
і зваліцца ў траву, і качацца...
Як завуць яе, ведае толькі зара,
што ад сну абуджае наш горад,
як пазнаць яе – тайна, святая гара,
неагляднасць блакітная мора.
Мора – вочы яе,
неба – вочы яе,
вецер – голас яе незабыўны.
Валасы на плячах,
і кудзеркі на лбе...
крок імклівы, нервовы, парыўны.
Ёсць дзяўчынка такая, якую ніхто
так не ўбачыў, як вочы паэта...
І звініць, і пяе, і гарыць за вакном
прамяністае рыжае лета.
Гімн каве
Калі хочаш ілюзіі шчасця,
эйфарыі падманнай – тады,
каб у млявасць і ступар не ўпасці,
каву пі замест простай вады.
Яна ўздыме пасля тлумнай ночы
і ажывіць, як добры ўспамін,
каб не поўзаць, а жвавенька крочыць
па жыцці яшчэ пару гадзін.
Ну а потым – бягом у кавярню,
ці на кухню, каб каву варыць
і паспешлівым чынам пажарным
у нутро яе прагна заліць.
Зноў жвавеюць артэрыяў рэкі,
зноў бадзёры, бо кава ў крыві.
То не з цела шалёныя здзекі –
а вярнейшы заменнік любві.
То наркотык, і гэта наркотык,
што любоў нам, што кавы глыткі.
Вершы пішаш – кафейнік напроці
усталюй на паперы шматкі.
Вып’еш літр – і адчуеш свабоду,
пацякуць словы чыстай ракой.
Рухавік чалавечага роду –
той чароўна-духмяны напой.
Інтэрнэт
У Сеціва лезем з пасцелі спрасонку –
душы запаўняем пустую старонку.
У гэтай бязмежнасці ды павуціне
чакаюць нас розныя надта карціны.
Асноўная частка – падлеткі – юрліва
разглядваюць цела жаночага дзівы.
Студэнты шукаюць адказ на заданні,
калі навісаюць іспыты як здані.
Заўзятар імкне сваім сэрцам гарачым
даведацца вынік футбольнага матчу.
А нехта начамі вядзе перапіску
з найблізкай душой ды пацягвае віскі.
Бацькі, што дзяцей выпраўлялі далёка,
глядзяць там унукаў найпершыя крокі.
Чытае паэт з нелюбоўю сабратаў,
якіх пісаніны там вельмі багата.
Палітык разважліва маніпулюе
людзьмі, што ідуць за ідэю пад кулі.
І толькі вучоны ды крытык шукаюць
патрэбнае ім для стваральнае справы.
Дык, Сеціва, сметніца ты ці калыска
для душаў што прагнуць любові няблізкай?
Не мае пытанне адказу такое
у вэрхале думак, у вэрхале мрояў...
* * *
Звычайна смяюцца адны ідыёты
з трох пальцаў, з нагоды спякоты ці слоты.
Разумны смяецца з танчэйшых прычынаў,
малюе ў свядомасці мноства карцінаў.
Ён пнецца да шчасця праз многія веды,
але замінаюць нягоды і беды.
А дурань шчаслівы няведаннем часта,
бо ведае ведаў найменшую частку.
Разумныя людзі, патроху дурнейце,
скачыце, спявайце, а не разумнейце.
Калыханка
Час вячэрні, спі, малеча,
акунай прыгоды ў сны.
Гэтым часам сціхла рэчка
у зялёным гушчары.
Засынае ўсё наўкола –
горад, вёскі і палі.
Птушак сцішылася мова,
ноч царуе на зямлі.
Мама побач, спі, малеча,
заўтра дзень асвеціць нас,
будуць новыя сустрэчы,
пабяжыць цікава час.
Будзе сонца ліцца ярка –
сонца мілае прысні,
і ручай, што бегам шпаркім
паліруе камяні.
...Час вячэрні, спі, малеча,
пад матулін галасок.
Спяць сялібы і мястэчкі,
і гадзіннік сцішыў крок.
Сні прыгожыя дубровы,
вёскі ў сонцы і лугі.
Птушкі скончылі размовы,
спі, мой самы дарагі.
* * *
Душэўнай жадаць раўнавагі
і прагнуць чужой увагі –
магчыма адначасова?
"Наўрад ці”, – гаворыць мова.
"І ўсё ж раўнавага ў руху
магчымая” – чуе вуха.
* * *
Ідзе бясснежны новы год,
і мы з табой
чакаем гэты надыход
праз думак строй.
Памкненнямі мы ў той вясне,
што беражом,
калі зіма ў тваім акне
ідзе на злом.
Чытаем мы адно ў адным
той адрасат,
дзе шчасце поўніцца зямным,
дзе зарапад.
Гадзіннік спраўдзіць надыход,
і мы адны
вітаем золкі новы год,
як дар вясны.
* * *
Да часу дажыць такога,
каб лётаючы спяваць...
Хто ж хоча сабе ліхога?
Хто хоча адвечна спаць?
Жадаем найболей прагна
таго, што далей ляжыць.
І думаем: побач багна,
а ў далечы шчасцю быць.
Яно то ўсё так, канешне –
адолець складаны шлях,
парваць ланцугі і межы,
крылаты адчуць размах...
Дарога таму дарога,
што доўга па ёй ісці
да шчасця, якога многа
не можа быць у жыцці.
І ўсё ж нехта звышупарты
ідзе не ўшыркі, а ўглыб,
як вучань за школьнай партай,
грызе горкіх ведаў грыб.
Атруціцца зрэдку грыбам,
часцей – дагрызе яго,
спазнае згрызотаў хібы,
параніўшы ўшчэнт нутро.
Ляжыць ён, сядзіць ці скача,
а можа, ідзе куды –
аб шчасці цяпер не плача,
не просіць жывой вады.
Жыве ён таемствам нетры,
якую ў сабе спазнаў.
Растуць там дубы і кедры
у водарах боскіх траў.
* * *
Прымірыцца з сусветам,
жыць травой і вадой –
маеш права на гэта,
толькі выйдзе застой.
Толькі будзе балота
з пахам гнілі і тла.
Хоць і знікла самота,
ды свабода сышла.
Вось такая няпраўда
ў прымірэнні з усім.
Што чакаць зарападу
ў небе цьмяным пустым?
А таму намагацца
свет зыначыць – не грэх.
Гэта вечная праца
адным дурням на смех.
Розум прагу спатоліць
толькі ў пошуках і
ў разарваным палоне
ўсеахопнай зімы.
|